W trakcie rozwodu, zwłaszcza burzliwego, często przeprowadzanym dowodem jest dowód z przesłuchania świadków. Małżonkowie, na potwierdzenie swoich argumentów, powinni powoływać na świadków tylko takie osoby, które miały możliwość obserwowania przebiegu małżeństwa i przyczyn jego rozpadu. Warto pamiętać, że takie zeznania mogą stanowić kluczowy dowód w sprawie i wpłynąć znacząco na jej wynik.
Kogo można powołać na świadka podczas rozwodu?
Świadkiem może być przede wszystkim osoba, która posiada informacje na temat małżeństwa rozwodzących się stron. Najczęściej jest to osoba z ich otoczenia, która mogła widzieć małżonków w różnych sytuacjach, obserwować w jaki sposób traktują się wzajemnie, jak się do siebie odnoszą, jak wyglądają ich relacje z małoletnimi dziećmi.
Najczęściej więc świadkami w sprawach o rozwód będą członkowie rodziny małżonków, ich znajomi oraz osoby z bliskiego otoczenia. W tym zakresie najcenniejsze są osobiste obserwacje świadków, a nie informacje przekazane im bezpośrednio od stron. Nie ulega przecież wątpliwości, że do wiedzy uzyskanej w ten sposób należy podchodzić z pewną rezerwą. Małżonkowie zawsze dążą do jak najlepszego zadbania o własne interesy i przedstawienia się w sposób jak najbardziej korzystny.
Co ważne, powołując daną osobę na świadka, należy pamiętać, że będzie ona przesłuchana nie tylko przez stroną ją powołującą, ale również przez drugą stronę i sąd. Nie jest konieczne uzyskanie zgody danej osoby przy powołaniu jej na świadka, jednak trudno wyobrazić sobie pewnego rodzaju „zmuszenie” kogoś do złożenia zeznań – w przypadku wezwania świadka przez sąd, nie może od odmówić stawienia się na rozprawie.
Kogo nie można powołać na świadka w sprawie rozwodowej?
Bezwzględnie niedopuszczalne przeprowadzenie dowodu z zeznań małoletnich, którzy nie ukończyli 13. roku życia oraz zstępnych małżonków (dzieci, wnuki), jeśli nie ukończyli oni 17. roku życia (te osoby mogą jednak zostać przesłuchane informacyjnie przez sąd).
Z oczywistych względów nie może zostać świadkiem osoba niezdolna do spostrzegania lub taka, która nie jest w stanie swoich obserwacji przekazać w sposób wiarygodny (chodzi m.in. o osoby z zaburzeniami psychicznymi).
Świadkami w sprawach o rozwód nie mogą być również wojskowi i urzędnicy, których nie zwolniono od zachowania tajemnicy służbowej, jeśli ich zeznania miałyby być połączone z jej naruszeniem (art. 259 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego), przedstawiciele ustawowi stron, na przykład rodzic czy opiekun prawny (art. 259 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego), mediator co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że został zwolniony przez strony z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
Wysłuchanie małoletniego może odbyć się przez sądem lub za pośrednictwem mediatora, kuratora sądowego czy specjalisty Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.
Czy świadek może odmówić składania zeznań?
Zasadą jest, że nikt nie może odmówić zeznań jako świadek, poza:
- rodzicami, dziadkami i dalszymi przodkami stron,
- dziećmi (w tym adoptowanymi), wnukami i dalszymi potomkami,
- rodzeństwem,
- powinowatymi w tej samej linii lub stopniu.
W przypadku wyżej wymienionych osób, przed odebraniem od nich zeznań, sąd pyta, czy chcą skorzystać ze swojego prawa do odmowy – decyzję podejmuje każdorazowo świadek, który nie musi podawać powodu odmowy składania zeznań.
Świadek może skorzystać z prawa do odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie, jeżeli udzielenie na nie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub jego bliskich na “odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej”.
Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli osoba wezwana do stawiennictwa w charakterze świadka ma prawo odmowy zeznań lub nie posiada żadnych informacji w sprawie, musi stawić się w wyznaczonym terminie pod rygorem ukarania grzywną, a nawet przymusowego doprowadzenia do sądu. Świadek wezwany do stawiennictwa w sądzie w celu złożenia zeznań zobowiązany jest zeznawać zgodnie z prawdą pod rygorem poniesienia odpowiedzialności karnej, o czym każdorazowo poucza sąd.
Kancelaria Adwokacka Adwokata Mariusza Kalejty oferuje kompleksową i rzetelną pomoc prawną osobom rozważającym rozwód i będącym już uczestnikami takich postępowań. Doradzamy najkorzystniejsze rozwiązania i reprezentujemy Klienta aż do prawomocnego zakończenia sprawy. Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego doświadczonego adwokata, skontaktuj się z Kancelarią.
