Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wprowadziła szczególne regulacje umożliwiające Ukraińcom wykonywanie pracy w Polsce. Przepisy dość istotnie uprościły pracodawcom zatrudnienie obcokrajowca, a Ukraińcom otworzyły drogę do łatwiejszego znalezienia zatrudnienia. Poniżej omawiamy, o czym należy pamiętać oferując pracę obywatelowi Ukrainy.
Kto może legalnie pracować w Polsce?
Podjąć pracę w Polsce mogą obywatele Ukrainy przebywający w Polsce legalnie. Specustawa przewiduje dwa warianty, kiedy pobyt Ukraińca w Polsce pozwala mu na pracę:
- przebywa w Polsce legalnie i ma ważny tytuł pobytowy (wiza, karta pobytu),
- wjechał legalnie na terytorium RP od dnia 24 lutego 2022 roku bezpośrednio z terytorium Ukrainy i deklarują zamiar pozostania w Polsce.
Za obywatela Ukrainy mogącego pracować w Polsce na opisanych zasadach, nowe przepisy uznają również małżonka Ukraińca, ktory nie posiada obywatelstwa ukraińskiego, o ile wjechał on do Polski bezpośrednio z Ukrainy w związku z wojną.
Ukraińcy, którzy wjechali do Polski od 24 lutego 2022 roku mają zagwarantowaną czasową ochronę i legalny pobyt przez okres 18 miesięcy, tj. do 23 sierpnia 2023 roku. Nie ma znaczenia data wjazdu na terytorium RP, termin 18 miesięcy jest liczony od dnia ataku rosyjskiego na Ukrainę. Aby potwierdzić legalność przekroczenia granicy, Ukrainiec powinien mieć stempel z odpowiednią datą w paszporcie (lub innym dokumencie podróży) umieszczony w nim przez Straż Graniczną.
Jeśli jednak wjazd obywatela Ukrainy uciekającego przed wojną nie został zarejestrowany przez Straż Graniczną albo obywatel Ukrainy posiada Kartę Polaka i przekroczył granicę w związku z wojną, a jego wjazd nie został zarejestrowany, konieczne jest złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL (pisaliśmy o tym tutaj) w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia wjazdu do Polski. To pozwoli zarejestrować pobyt Ukraińca i uznać go za legalny.
Przepisy specustawy pozwalają również na zatrudnienia obywatela Ukrainy na podstawie stempla w paszporcie, tj. osób, które przed 24 lutego 2022 roku zaczęły starać się o tytuł pobytowy. Odcisk stempla uznawany jest za tytuł pobytowy.
Przedłużeniu na okres 18 miesięcy ulegają też już posiadane tytuły pobytowe (wizy, zezwolenia na pobyt czasowy) czy pobyt w ramach ruchu bezwizowego.
Jak zatrudnić Ukraińca przebywającego legalnie w Polsce?
Na podstawie specustawy, do zatrudnienia obywatela Ukrainy przebywającego legalnie w Polsce wystarczające jest zawiadomienie właściwego (ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy) urzędu pracy. Należy zrobić to w terminie 14 dni od dnia podjęcia przez Ukraińca pracy. Można dokonać tego wyłącznie elektronicznie, za pośrednictwem portalu praca.gov.pl, przy czym trzeba mieć aktywny profil zaufany lub podpis kwalifikowany.
Szczególne przepisy pozwalają obywatelom Ukrainy na swobodną zmianę pracodawcy w okresie wspomnianych 18 miesięcy pobytu uznanego za legalny.
Jakie dane należy podać w zawiadomieniu do urzędu pracy?
Pracodawca, zawiadamiając właściwy urząd pracy o zatrudnieniu Ukraińca, zobowiązany jest podać następujące dane:
- imię i nazwisko lub nazwę firmy,
- adres zamieszkania lub siedziby,
- NIP oraz REGON, ewentualnie KRS, jeśli pracodawcą jest spółka,
- telefon kontaktowy (warto również podać adres e-mail),
- imię i nazwisko obywatela Ukrainy,
- numer PESEL Ukraińca (jeśli nie posiada, należy zaznaczyć odpowiednią kratkę),
- datę urodzenia Ukraińca,
- wszelkie posiadane informacje na temat posiadanego dokumentu podróży (legitymacji, paszportu, karty stałego pobytu itd.),
- datę podjęcia pracy,
- nazwę stanowiska oraz odpowiedni kod zawodu (można jest znaleźć tutaj),
- symbol PKD pracodawcy związany z pracą wykonaną przez cudzoziemca,
- rodzaj zawartej z obywatelem Ukrainy umowy,
- adres wykonywania pracy.
Pracodawca musi pamiętać o minimalnym wynagrodzeniu obowiązującym w Polsce (3010 zł brutto na podstawie umowy o pracę oraz stawce godzinowej 19,70 zł brutto na podstawie umowy cywilnoprawnej), obowiązkowemu zgłoszeniu pracownika do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od dnia podjęcia przez niego pracy i zawarciu umowy w formie pisemnej. Specustawa wyklucza możliwość zatrudnienia Ukraińca przez pracodawcę zagranicznego.
Kancelaria Adwokacka Adwokata Mariusza Kalejty oferuje nieodpłatną pomoc prawną dla obywateli Ukrainy, którzy zmuszeni byli uciec przed rosyjską agresją na ich kraj. W przypadku problemów i wątpliwości związanych z Państwa pobytem w Polsce, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią pod numerem 795 920 620 lub mailowo: biuro@kbg-adwokaci.pl. Porozumiewamy się w języku ukraińskim, rosyjskim, angielskim, gruzińskim i polskim.
